"Ở Xứ Tự Do" (In a Free State) của V. S. Naipaul, nhà văn từng đoạt giải Nobel Văn học, là một tác phẩm nổi bật với sức mạnh văn chương sâu sắc và những góc nhìn đầy chiêm nghiệm về con người trong bối cảnh xã hội, chính trị đầy biến động. Cuốn sách không chỉ là một câu chuyện, mà là tập hợp các mảnh ghép về sự tha hương, xung đột văn hóa, và những mâu thuẫn trong khát vọng tự do.
Tác phẩm gồm một truyện dài cùng hai truyện ngắn và hai đoạn nhật ký, tạo nên một cấu trúc độc đáo. Một người hầu Ấn Độ theo ông chủ của mình tới Washington rồi trốn ở lại trên đất Mỹ một cách bất hợp pháp. Một người anh sống trong một gia đình ở Tây Ấn, làm tất cả đề đứa em trai của mình được đi học và thoát khỏi nỗi ô nhục. Một viên chức chính quyền thuộc địa đầy ẩn ức phải lái xe qua một đất nước châu Phi không tên đang xảy ra nội chiến. Mỗi truyện đều xuất chúng và có thể đọc riêng lẻ, nhưng khi đặt cạnh nhau trong một tập sách, chúng soi rọi cho nhau và cùng làm sáng tỏ, theo một cách chưa từng thấy, những thân phận con người bị trốc rễ trong thế giới thuộc địa, không ngừng sa lấy, không ngừng bị lăng nhục, và mỗi cố gắng cứu vãn phẩm giá người còn sót lại của họ đều chỉ dẫn đến nỗi nhục ê chế hơn nữa.
Naipaul dẫn dắt người đọc theo chân hai nhân vật chính khi họ du hành qua một quốc gia châu Phi đầy hỗn loạn. Hành trình của họ không chỉ phản ánh sự phức tạp của một thế giới đang thay đổi mà còn khám phá những căng thẳng nội tâm, sự cô đơn, và nỗi đau của những kẻ đứng giữa hai nền văn hóa. Với lối viết sắc sảo, tinh tế và không né tránh những sự thật phũ phàng, Naipaul đã xây dựng nên một bức tranh toàn cảnh về những điều mà con người phải đánh đổi để đạt được tự do - thứ có thể là lý tưởng cao cả nhưng cũng đầy cay đắng.
"Ở Xứ Tự Do" không chỉ là một câu chuyện về sự sống còn trong một thế giới đầy bất ổn mà còn là một bài học sâu sắc về bản chất của con người và những ranh giới mỏng manh giữa tự do và ràng buộc. Đây là một tác phẩm không thể bỏ qua đối với những ai yêu thích văn học phản ánh hiện thực và những câu chuyện mang chiều sâu triết lý.
Nhận xét dành cho cuốn sách Ở Xứ Tự Do
“V. S. Naipaul kể những câu chuyện khiến ta thấy được chính mình cùng thực tại. Ngôn ngữ của ông không chỉ đẹp đẽ mà còn hết sức chính xác.” - The London Times
“Cái nhìn văn chương điềm tĩnh nhất cùng thứ văn xuôi sáng suốt nhất của thời đại chúng ta.” - The New York Times Book Review