Ông già và biển cả được Hemingway sáng tác năm 1952 sau gần 10 năm ông sống ở Cu-ba.
Câu chuyện kể về cuộc chiến giữa ông già cô độc Santiago và con cá kiếm khổng lồ giữa biển khơi trong một lần đi câu. Dù bàn tay bị dây câu cứa rách nát ứa máu, không một mẩu bánh bỏ vào bụng, chân tê dại, tay trái bị chuột rút nhưng lão không chịu buông tha. Sau 3 ngày mệt nhoài ông lão đã giết được con cá và mang vào bờ. Nhưng đàn cá mập trong đêm đã rỉa hết thịt cá chỉ còn trơ lại bộ xương cùng ông lão trở về.
Thông qua hình ảnh ông lão Santiago quật cường và giàu ý chí, nghị lực trong cuộc chinh phục con cá kiếm và bầy cá mập, tác phẩm nói lên cuộc hành trình đơn độc, nhọc nhằn của con người vì một khát vọng lớn lao. Từ đó nhà văn gửi gắm thông điệp: Trong bất kỳ hoàn cảnh nào, “con người có thể bị hủy diệt nhưng không thể bị đánh bại”.
Tác phẩm đỉnh cao của “nguyên lý tảng băng trôi” - một trong những vấn đề trung tâm trong phong cách nghệ thuật của Hemingway. Nhà văn không công khai phát ngôn ý tưởng của mình mà xây dựng hình tượng có sức gợi để người đọc rút ra phần ẩn ý. Một trong những biểu hiện của nguyên lý trên là độc thoại nội tâm, dùng ẩn dụ, biểu tượng...
Hemingway đạt Giải thưởng Nobel về văn học năm 1954. Ông để lại dấu ấn trong cả 3 thể loại: truyện ngắn, tiểu thuyết và kịch. Văn phong của Hemingway giản dị, trong sáng, ẩn chứa nhiều triết lý sâu sắc về thế giới tự nhiên và con người.