Xã hội học báo chí là một bộ phận của bộ môn xã hội học về truyền thông đại chúng. Cách tiếp cận xã hội học đối với báo chí nói riêng cũng như đối với truyền thông đại chúng nói chung về căn bản không có khác biệt lớn. Nội dung cuốn sách này thực chất là trình bày và xã hội học truyền thông đại chúng, nhưng có chú trọng nhiều hơn tới lãnh vực báo in. Chính vì lẽ đó mà tập sách mang tên Xã hội học báo chí. Tuy vậy, trong nhiều trường hợp, tác giả cũng đề cập tới những lãnh vực truyền thông khác như phát thanh và truyền hình, cũng như tới quá trình truyền thông đại chúng nói chung.
Mục tiêu của tập sách là trình bày những nội dung chính yếu của bộ môn xã hội học truyền thông đại chúng, trong đó bao gồm cách tiếp cận xã hội học đối với các quá trình truyền thông, đối với nghề làm báo và hoạt động của nhà báo, những quan điểm và những phương pháp phân tích xã hội học về công chúng truyền thông và nội dung truyền thông, cũng như về các tác động xã hội của truyền thông đại chúng. Chúng tôi cố gắng lược thuật một số kết quả nghiên cứu của những trường phái lý thuyết chính trên thế giới hiện nay trong lãnh vực xã hội học này, đồng thời trong nhiều trường hợp cũng đề cập tới những đặc điểm trong sự phát triển của truyền thông đại chúng ở Việt Nam. Mong ước của chúng tôi là làm sao giới thiệu được một lối nhìn (hay đúng hơn, một lối tư duy) phân tích xã hội học về hiện tượng truyền thông đại chúng nói chung, cũng như về đời sống báo chí nói riêng.
Mục lục sách Xã Hội Học Báo Chí
- Danh mục các sơ đồ và bảng biểu
- Những chữ viết tắt
- Lời tựa cho lần tái bản thứ nhất
- Lời nói đầu
- CHƯƠNG 1: THẾ NÀO LÀ TRUYỀN THÔNG VÀ TRUYỀN THÔNG ĐẠI CHÚNG
- A. Khái niệm “truyền thông”
- B. Quá trình truyền thông
- C. Truyền thông đại chúng
- D. Các phương tiện truyền thông đại chúng
- E. Đại chúng và công chúng
- F. Định chế truyền thông đại chúng trong xã hội hiện đại : tạo lập ra một không gian công cộng mới
- G. Xã hội học về truyền thông đại chúng
- CHƯƠNG 2: BÁO CHÍ THẾ GIỚI VÀ ĐẶC ĐIỂM CỦA NGHỀ LÀM BÁO
- A. Vài nét lịch sử báo chí và truyền thông trên thế giới
- B. Trường phái báo chí Anh-Mỹ
- C. Trường phái báo chí Pháp
- D. “Nghề” làm báo
- CHƯƠNG 3 BÁO CHÍ Ở VIỆT NAM
- A. Từ thời Pháp thuộc đến năm
- B. Những chức năng xã hội của báo chí từ đầu thế kỷ 20 tới năm
- C. Báo chí trong thời kỳ đổi mới kể từ năm
- D. Khảo sát những thay đổi về cấu trúc nội dung của ba tờ báo ở TP.HCM giai đoạn
- CHƯƠNG 4: TÒA SOẠN, PHÓNG VIÊN VÀ HOẠT ĐỘNG NGHỀ NGHIỆP
- A. Bộ máy tòa soạn
- B. Một ngày làm việc ở tòa soạn
- C. Những mô hình phân công phóng viên
- D. Vai trò “người gác cửa”
- E. Những áp lực trong nghề nghiệp
- CHƯƠNG 5 : NHÀ BÁO
- A. Các nhà truyền thô
- B. Về giới nhà báo ở Pháp
- C. Về giới nhà báo ở Mỹ
- D. Về giới nhà báo ở Việt Nam
- E. Vị trí xã hội của nhà báo
- CHƯƠNG 6: XÃ HỘI HỌC VỀ CÔNG CHÚNG
- A. Những đặc điểm của công chúng
- B. Ứng xử truyền thông của công chúng
- C. Cách sử dụng các phương tiện truyền thông đại chúng nơi các tầng lớp công chúng
- D. Phân loại công chúng
- E. Những vấn đề nghiên cứu
- F. Các lý thuyết về công chúng
- CHƯƠNG 7 XÃ HỘI HỌC VỀ NỘI DUNG TRUYỀN THÔNG
- A. Các đặc trưng của văn phong báo chí
- B. Văn phong và nội dung bài báo
- C. Phương pháp nghiên cứu nội dung truyền thông
- CHƯƠNG 8 MỘT SỐ LÝ THUYẾT TIẾP CẬN TRONG XÃ HỘI HỌC TRUYỀN THÔNG ĐẠI CHÚNG
- A. Các giai đoạn nghiên cứu
- B. Quan điểm chức năng luận
- C. Các lý thuyết phê phán
- D. Lý thuyết tất định luận kỹ thuật
- E. Trào lưu “Cultural Studies”
- F. Lý thuyết không gian công cộng của Habermas
- G. Những lý thuyết khác liên quan tới “không gian công cộng”
- CHƯƠNG 9: HIỆU ỨNG XÃ HỘI CỦA TRUYỀN THÔNG ĐẠI CHÚNG
- A. Tác dụng “vạn năng” của truyền thông đại chú
- B. Hiệu ứng gián tiếp của truyền thông đại chúng
- C. Phổ biến thông tin và kiến thức
- D. Giả thuyết về “hố chênh lệch kiến thức”
- E. Lý thuyết “thiết lập chương trình nghị sự”
- F. Truyền thông đại chúng và bạo lực
- G. Hiệu ứng của báo in
- H. Internet và hiệu ứng của những phương tiện truyền thông mới
- I. Truyền thông và phát triển xã hội
- Tài liệu tham khảo
- A. Tài liệu tiếng Việt
- B. Tài liệu ngoại ngữ
- Index (Bản tra cứu)