Kim Hoàng là một trong những dòng tranh dân gian nổi tiếng của nước ta nhưng dường như đứng trước một nguy cơ thất truyền, nếu như không có sự kịp thời phục hồi và phát huy giá trị của di sản này.
Cuốn sách “Dòng tranh dân gian Kim Hoàng” của nhóm tác giả gồm nhà sưu tập Nguyễn Thị Thu Hòa - Chủ dự án, GS.TS Trịnh Sinh và nhiếp ảnh gia Lê Bích. Sách do Nhà xuất bản Thế giới ấn hành.
Là người tâm huyết với di sản tranh dân gian của cha ông xưa, trong lời nói đầu của cuốn sách, bà Thu Hòa thay mặt nhóm tác giả tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến học giả, họa sĩ người Pháp, ông Maurice Durand, nay đã khuất núi, đã để lại một tác phẩm vô giá là “Tranh dân gian Việt Nam” xuất bản từ năm 1960. Ông không chỉ mang trong huyết quản một phần dòng máu Việt nên yêu nước Việt, mà ông còn để hết tâm sức của mình vào việc nghiên cứu các bức tranh của người Việt, trong đó có tranh dân gian Kim Hoàng.
“Hy vọng công trình của chúng tôi sẽ có đóng góp không những khôi phục và phát triển dòng tranh Kim Hoàng, mà còn có giá trị tư liệu khảo sát dân tộc học, khảo cổ học, thư tịch học, sử học, văn học dân gian của một ngôi làng thuần Việt và khá nổi tiếng xưa nay ở châu thổ sông Hồng: làng Kim Hoàng”- bà Thu Hòa mong muốn.
Cuốn sách gồm ba chương, với 346 ảnh mầu minh họa, 24 tài liệu tham khảo và trích dẫn. Các hình ảnh mô với nhiều góc chụp khác nhau, cho người đọc những góc nhìn toàn cảnh làng Kim Hoàng từ trên cao cho tới cận cảnh về từng họa tiết chạm khắc trong đình làng. Bên cạnh đó, là những hình ảnh sinh động mô ta quá trình khôi phục tranh, in tranh, và những giao lưu, triển lãm giới thiệu tranh Kim Hoàng ra với công chúng trong nước và quốc tế.
Cuốn sách “Tranh dân gian Kim Hoàng” giúp độc giả biết được lịch sử phát triển, sự thăng trầm của làng tranh, dòng tranh Kim Hoàng. Sách là một phần của dự án khôi phục dòng tranh dân gian Kim Hoàng nhằm góp phần giữ hồn dân tộc qua tranh. Ngoài lịch sử, kỹ thuật, nghệ thuật… tranh dân gian Kim Hoàng được bổ sung, chỉnh lý so với cuốn sách về tranh dân gian Kim Hoàng đầu tiên (năm 2019), điểm nhấn của sách Tranh dân gian Kim Hoàng “phiên bản” 2022 là quá trình phát triển của tranh Kim Hoàng hiện nay. Hiện đã có nghệ nhân có thể sống được bằng nghề tranh Kim Hoàng. Tranh Kim Hoàng hiện nay được nhóm Dự án triển khai theo hướng “cá biệt hóa”, tức là mỗi bức tranh có những dấu ấn riêng, kết hợp giữa in và vẽ, thể hiện tài năng của nghệ sĩ - nghệ nhân. Do đó giá trị sản phẩm được gia tăng thay vì sản xuất theo lối in hàng nghìn tranh như trước kia.