Raskolnikov, một cựu sinh viên luật, sống ở St. Petersburg trong sự nghèo đói, túng thiếu. Một mặt, chàng là một thanh niên lương thiện, tốt bụng; mặt khác, chàng nung nấu một niềm tin rằng mình thuộc về lớp người siêu phàm, loại người có thể phá bỏ luật lệ để làm nên việc lớn. Trong những ngày tháng bần cùng, bất mãn, chàng quyết định ra tay sát hại và cướp của một mụ già cầm đồ, mà chàng tin là không đáng sống trên đời này, hòng sử dụng số tiền đó để giúp đỡ mẹ và em gái ở quê, cũng như giải phóng bản thân khỏi cảnh ngộ hiện tại. Nhưng cái chàng không ngờ đến là hành động ấy, tưởng chừng là một bước chứng tỏ mình có thể vượt qua ranh giới luân lý của số đông để trở nên vĩ đại, lại đẩy chàng vào một cuộc khủng hoảng trầm trọng về đạo đức và tinh thần.
Xuất bản lần đầu ở Nga vào năm 1886, Tội ác và hình phạt, với nghệ thuật phân tích tâm lý bậc thầy của Dostoyevsky, đã trở thành một trong các tác phẩm làm nên tên tuổi của ông và luôn nằm trong danh sách những tiểu thuyết vĩ đại nhất mọi thời của nền văn học phương Tây.
Thông tin tác giả
Tên đầy đủ là Fyodor Mikhailovich Dostoevsky (1821 – 1881) là nhà văn, nhà tư tưởng, triết gia, nhà báo Nga, thành viên Viện Hàn lâm Khoa học Petersburg từ năm 1877. Cùng với Lev Tolstoy, ông được xem là một trong hai nhà văn Nga vĩ đại thế kỷ XIX.
Dostoyevsky viết văn từ năm 20 tuổi, nổi tiếng nhất với chuỗi tiểu thuyết viết trong 15 năm cuối đời “đưa nhân loại trưởng thành lên một bước”: Tội ác và hình phạt, Chàng ngốc, Lũ người quỷ ám, Đầu xanh tuổi trẻ, Anh em nhà Karamazov. Ông được đánh giá đúng tầm vóc chỉ sau khi đã qua đời, được xem là người sáng lập hay dự báo chủ nghĩa hiện sinh thế kỷ 20.
Nhiều bộ óc thiên tài của thế giới như đại văn hào Nga L. Tolstoy, F. Nietszche, S. Freud, hay A. Einstein… đều đọc Dostoyevsky và nghiêng mình trước tài năng của ông. Nhiều tác phẩm của Dostoevsky được dựng phim, kịch, nhạc kịch cả ở Nga lẫn nước ngoài.
Macxim Gorki nhận xét Dostoevsky là “nhà văn thiên tài, biết phân tích những bệnh trạng của xã hội thời ông” và “là một thiên tài không thể phủ nhận được; với sức biểu hiện như vậy, chỉ có Shakespeare mới có thể đặt ngang hàng được”.