Trong lịch sử thế giới, trong số khá nhiều cường quốc hưng vong, Ấn Độ là một cường quốc đặc biệt. Nó chưa bao giờ tranh ngôi vị trội vượt của siêu cường, không bao giờ khoe khoang ỷ vào sức mạnh bạo lực, vật chất, dù là về quân sự, kỹ thuật, sự hùng mạnh của một thể chế tập quyền chuyên chế hay công cuộc đi chinh phục thôn tính các lãnh thổ bên ngoài. Tuy nhiên, cường quốc đó đã có một sức mạnh tinh thần, trí tuệ và đạo đức siêu việt, những khát vọng hòa bình, tiềm ẩn và trường tốn, tạo nên một “tâm hồn Ấn Độ” độc đáo, kết hợp nhuần nhuyễn giữa đời sống thế tục với đời sống tâm linh. Ấn Độ có ít những trang sử vẻ vang nhưng là đất nước của những “cuộc cách mạng thầm lặng” , giàu có với nhiều di sản văn hóa văn minh. Đó chính là bí quyết để Ấn Độ tránh được những thảm kịch đổ vỡ ở trong nước và có nhiều bè bạn bên ngoài trên thế giới, trong đó có Việt Nam, một quốc gia nằm trong bán đảo Ấn Độ - Chi Na (Indochina).
Đặc biệt, Ấn Độ đã là quê hương của đạo Phật, một tôn giáo lớn trên thế giới, chiếm khoảng 8-10% dân số toàn cầu và đang trên đà phát triển mạnh ở các nước phương Tây. Ở Việt Nam, đạo Phật có thời kỳ từng là quốc giáo và hiện nay vẫn là một tôn giáo chính của người Việt, để lại những dấu ấn sâu đậm trong văn hóa dân tộc và tâm thức xã hội.
Vì vậy, tóm tắt lại toàn bộ lịch sử và văn hóa của một tiểu lục địa có 1,4 tỷ dân và 5.000 năm lịch sử quả là một điều vượt quá khả năng của một tác giả không chuyên về Ấn Độ. Tuy nhiên, với lòng yêu mến và ngưỡng mộ những giá trị văn hóa của đất nước quê hương Đức Phật, nhất là tư tưởng từ bi bác ái, khoan dung và bất mưu hai, từ vài thập niên qua, người viết cuốn sách này đã có ý thức sưu tầm, tập hợp và bổ sung những tư liệu liên quan đến Ấn Độ, là xứ sở đã có nhiều ảnh hưởng đến lịch sử và văn hóa Việt Nam. Lần xuất bản này, người viết đã cố gắng thu gọn những chi tiết, chỉ tập trung nhấn mạnh đến những nét đại cương và cập nhật những thông tin dữ liệu mới nhất.