Tại sao Mujirushi Ryohin (hay Muji) lại được yêu thích trên toàn thế giới? Có lẽ mỗi người sẽ có một câu trả lời riêng cho câu hỏi này: “Vì kiểu dáng được thiết kế đơn giản,” “vì người tiêu dùng chỉ cần những mặt hàng có chức năng tối thiểu,” “vì sản phẩm của họ thân thiện với môi trường,” hay “vì chất lượng tốt.” Câu trả lời nào cũng đúng nhưng tất cả đều không nói hết được lý do Muji thành công.
Khi nhắc tới Muji, có lẽ sẽ sai lầm nếu chúng ta chỉ nhìn vào từng sản phẩm đơn lẻ và kiểu dáng của chúng. Bởi có một tư tưởng rất rộng lớn bao trùm lên tất cả các khía cạnh của Muji. Tsutsumi Seiji và Tanaka Ikko – một doanh nhân và một nhà sáng tạo hiếm có trên đời đã gặp nhau. Những giá trị quan và ý thức về thẩm mỹ mà họ muốn gìn giữ giữa bao biến chuyển của thời đại đã trở thành một tư tưởng chung. Và có thể nói Muji được khai sinh từ chính tư tưởng này.
Điều mà họ hướng tới là đỉnh cao của “sự vừa đủ,” hay lựa chọn kỹ lưỡng. Sản phẩm của Muji tuy có thiết kế rất đơn giản nhưng mang đến giá trị “đủ” để khiến khách hàng thỏa mãn. Chính vì tư tưởng này nhận được sự đồng cảm của nhiều người, nên Muji mới được ủng hộ ở Nhật Bản và trên toàn thế giới.
Cuốn sách này là kết quả của quá trình quan sát tỉ mỉ về bí quyết thành công của Muji từ góc nhìn thiết kế. Chúng tôi thực hiện quan sát kỹ càng trên nhiều khía cạnh như “thiết kế sản phẩm,” “thiết kế trong truyền thông,” và “thiết kế cửa hàng,” nhưng chúng tôi cho rằng điều quan trọng nhất là phải lý giải được tư tưởng nền tảng của thương hiệu này. Chính vì vậy trong quá trình hoàn thiện cuốn sách, chúng tôi đã thực hiện những cuộc trao đổi với bốn chuyên gia trong hội đồng cố vấn của Muji. Những câu chuyện mà họ kể chắc chắn sẽ giúp độc giả hiểu được bí quyết thành công của Muji.
Muji có một cơ cấu tổ chức rất đặc biệt mà chúng ta không thể thấy ở các công ty khác. Đội ngũ “quản lý” và “thiết kế” bắt tay hợp tác với nhau nhưng vẫn giữ một khoảng cách vô cùng tuyệt vời. Đó chính là động lực cho sự phát triển của Muji. Chúng tôi rất hạnh phúc nếu độc giả có thể tìm ra cho mình những gợi ý khác nhau từ câu chuyện này để vận dụng tư duy thiết kế trong doanh nghiệp của mình.
MỤC LỤC
CHƯƠNG 1. THIẾT KẾ SẢN PHẨM
Từ lúc bắt đầu cho đến khi sản phẩm của Muji ra đời
Tìm hiểu về quá trình nghiên cứu – phát triển sản phẩm của Muji thông qua hình ảnh và sơ đồ
Thời đại mới của đồ điện gia dụng
Những thay đổi ở mảng đồ điện gia dụng trong bếp của Muji
Phỏng vấn thành viên hội đồng cố vấn
Nếu rơi vào cuộc cạnh tranh về giá, thì việc chế tạo đồ điện gia dụng sẽ không còn ý nghĩa!
Thiết kế của Muji ngày càng phát triển và phổ biến
Máy in 3D và những tiềm năng mới
“Chiếc ghế đệm vừa vặn với cơ thể” đã ra đời như thế
Những vụ kiện tụng liên quan đến quyền sở hữu trí tuệ của Muji
CHƯƠNG 2. THIẾT KẾ TRONG TRUYỀN THÔNG
Thông điệp từ Muji Một tư tưởng không hề thay đổi, không chạy theo xu hướng
Phỏng vấn thành viên hội đồng cố vấn
Sức mạnh của Muji nằm ở “khả năng cảm hóa”
Trung tâm nghiên cứu sản phẩm chất lượng cho cuộc sống
Nghiên cứu và phát triển sản phẩm cùng khách hàng
Found Muji
Hoạt động nuôi dưỡng và lưu truyền triết lý Muji
Phỏng vấn thành viên hội đồng cố vấn
Sự đồng điệu giữa người sáng tạo và nhà quản lý chính là sức mạnh của Muji
Muji sau sự kiện ngày 11 tháng Ba
Phản ứng nhanh chóng với sự thay đổi trong ý thức con người
CHƯƠNG 3. THIẾT KẾ CỬA HÀNG
Thiết kế cửa hàng của Muji
Yếu tố cơ bản không thay đổi – Gỗ, gạch và sắt
Phỏng vấn thành viên hội đồng cố vấn Muji là một sáng tạo quan trọng của Nhật Bản
Tạo dựng không gian bán hàng của Muji (phần 1)
Những dụng cụ trưng bày hàng hóa mới đầy ma thuật thể hiện sự đa dạng về loại sản phẩm
Tạo dựng không gian bán hàng của Muji (phần 2)
Sự tiến hóa không ngừng trong nghệ thuật bài trí sản phẩm
CHƯƠNG 4. NHỮNG THỬ THÁCH MỚI
Muji thiết kế không gian công cộng
Những đồ gia dụng của Muji được sử dụng để trang trí tại nhà ga mới của sân bay Narita
Nghiên cứu – phát triển sản phẩm mới
Sự kết hợp giữa Muji và công ty Balmuda
Cửa hàng Thành Đô thực sự tuyệt vời
Cửa hàng kiểu mẫu trên thế giới của Muji được khai trương tại Trung Quốc
MUJI AWARD 2014 tại Trung Quốc
Muji gia tăng giá trị của mình tại Trung Quốc
Điều mà “ngôi nhà của Muji” hướng tới
Một không gian sống đem lại “sự thoải mái”
Phỏng vấn Muji giữ bản sắc của mình như thế nào
Lần theo bước chân của Muji
Nhìn lại lịch sử của Muji thông qua những sản phẩm nổi bật
TRÍCH ĐOẠN SÁCH:
“Chúng tôi mang đến những sản phẩm tiêu chuẩn cho toàn thế giới bằng cách thống nhất phong cách thiết kế.” Fukasawa Naoto
ND (Nikkei Design): Đồ điện gia dụng mà Muji nghiên cứu và phát triển có gì nổi bật so với các công ty khác?
Ông Fukasawa: Đồ điện gia dụng ngày nay đã trở nên rất phổ biến. Theo tôi, đó là xu hướng tất yếu để tồn tại được trong ngành. Những đồ điện gia dụng phức tạp như máy lọc không khí và điều hòa có lẽ trong tương lai sẽ đơn giản hơn, chỉ còn lại một vài chức năng chính. Ví dụ, lò nướng bánh mỳ luôn có kích cỡ không đổi, đủ để đặt vừa những lát bánh mỳ gối. Muji cần nghiên cứu phát triển loại đồ điện gia dụng như thế. Chúng tôi loại bỏ đi những tính năng không cần thiết nhằm cung cấp cho người tiêu dùng những tính năng chính yếu với mức giá hợp lý. Chắc chắn trên thế giới, nhu cầu dành cho loại đồ điện gia dụng này rất lớn, nên chúng tôi sẽ không bị rơi vào cuộc cạnh tranh về giá.
ND: Điều này có nghĩa Muji không cạnh tranh bằng tính năng của sản phẩm, phải vậy không?
Ông Fukasawa: Một khi bước vào cuộc cạnh tranh về tính năng, sẽ đến một ngày mọi loại đồ điện gia dụng trở nên giống nhau, và cuối cùng chúng tôi lại rơi vào cuộc cạnh tranh về giá. Khi đó không ai có lãi cả. Song, gần đây một số loại đồ điện gia dụng đơn giản lại được bán với giá rất cao. Nếu để bản thân rơi vào cuộc cạnh tranh về giá thì việc Muji triển khai dòng sản phẩm đồ điện gia dụng sẽ không còn ý nghĩa.
Khi so sánh với các công ty khác, có lẽ những sản phẩm đồ điện gia dụng của chúng tôi khá giản dị, thậm chí đơn điệu. Những sản phẩm được bày bán tại các cửa hàng điện máy lớn thường có thiết kế sặc sỡ để thu hút khách hàng. Tuy nhiên, khi đặt trong căn bếp, bên cạnh những sản phẩm với thiết kế hoàn toàn khác, chúng lại tạo nên cảm giác lộn xộn.
Những sản phẩm đồ điện gia dụng của Muji được đưa ra thị trường với cùng một kiểu dáng thiết kế, nên sẽ tạo cho người dùng cảm giác thống nhất. Chúng cũng chỉ được bày bán tại cửa hàng của Muji nên chúng tôi có thể tùy ý sắp xếp, trưng bày cho phù hợp. Nếu có thể truyền tải thông điệp này đến với người tiêu dùng, chúng tôi sẽ tạo ra được thêm giá trị cho họ.
Tất nhiên, đồ điện gia dụng cũng cần mang màu sắc của Muji. Thoạt nhìn có thể cảm thấy chúng thật đơn giản; nhưng thực chất lại được thiết kế rất cẩn thận và chỉn chu. Chúng tôi đã kiểm tra rất tỉ mỉ tới từng chi tiết nhỏ như hình dạng của mỗi bộ phận. Tôi cho rằng cách nghiên cứu phát triển sản phẩm tập trung vào thiết kế như thế này có lẽ còn khó hơn nhiều so với việc nhấn mạnh vào tính năng của sản phẩm. Trên thực tế, chúng tôi đã phải thảo luận, làm việc rất nhiều với những đơn vị sản xuất mà chúng tôi đặt hàng.
ND: Bằng cách nào ông có thể phát huy góc nhìn của một nhà thiết kế trong công việc kinh doanh?
Ông Fukasawa: Nhiệm vụ của một nhà thiết kế khi bước chân vào lĩnh vực kinh doanh không dừng lại ở việc nêu lên những quan điểm và ý tưởng của mình. Họ phải đưa ra được những ý kiến cụ thể nhất.
Một nhà thiết kế ắt hẳn phải có năng lực trực quan hóa vượt trội, nên có thể dễ dàng trình bày chi tiết về mọi thứ ngay lập tức. Tuy nhiên không nên dừng lại giữa chừng mà phải tiếp tục cho đến khi hoàn thiện bức tranh với đầy đủ mọi chi tiết. Có vậy, nhà thiết kế mới giúp cho người chủ doanh nghiệp hiểu được toàn bộ tình hình.
Có thể một số doanh nhân cho rằng những người làm thiết kế không hiểu gì mấy về những con số, nhưng điều này không hề đúng. Tôi cho rằng nếu có thể dùng những nhà thiết kế làm cố vấn thì rất nhiều công ty Nhật sẽ còn phát triển mạnh hơn nữa.