Sài Gòn, Một Góc Ký Ức Và Bây Giờ
Tôi không phải nhà văn, không có khả năng tưởng tượng và hư cấu, phải có sự kiện tôi mới viết được. Viết kiểu đó gọi là tùy bút.
Tùy bút, hay tản văn, tạp văn gì đó chỉ là câu chuyện cá nhân (personal essay) ghi lại cảm nhận của mình vào thời điểm đó. Nó cũng tùy thuộc vào tâm trạng khi vui khi buồn, lúc say lúc tỉnh…
Triết học là nhận thức về cuộc đời. Năm tháng chồng chất, cuộc đời thay đổi, nhận thức cũng thay đổi. Cũng chuyện đó, lúc trẻ nghĩ khác, về già nghĩ khác.
Tôi không phải con nhà triết học với những lý luận khúc chiết nhằm thuyết phục người đọc. Tôi mượn những sự kiện có thật của mình, của người, thuật lại với vài dòng ngắn ngủi. Những câu chuyện hay sự kiện đó không phải là mục đích, mà chỉ là cái cớ để nói về điều khác. Điều khác chính là những cảm nhận của riêng tôi về khía cạnh nào đó của đời người.
Diễn đạt cảm nhận khó khăn hơn diễn đạt triết học. Tới đoạn khó nhá, tôi đành bỏ lửng để người đọc tự cảm nhận theo vốn sống riêng của họ. Biết đâu có sự đồng cảm, phải không?
Ký ức xa xưa về một Sài Gòn của một thời thơ ấu, một thời sinh viên, và rồi sau đó là cả một thời dâu bể, nhẫn nhục nhìn lịch sử bị xúc phạm thô bạo. Tưởng đâu chỉ là câu chuyện chia sẻ giữa những người cùng thế hệ. Nhưng tôi lầm, lần in đầu quyển Sài Gòn, một góc ký ức, số độc giả trẻ hỏi mua nhiều.
Tôi không biết chuyện phim ảnh đã đi đến đâu, có thể chỉ là ý tưởng ngẫu hứng rồi tan biến. Nhưng vấn đề là tuổi trẻ bất chợt nhìn lại ký ức của thế hệ đi trước – một thế hệ lạc lõng, hay thế hệ bị đánh mất với biết bao chuyện lỡ làng. Thế hệ đó đang lùi dần…
Quyển Sài Gòn, một góc ký ức và bây giờ lần tái bản này chỉ là hàng “home-made”, chính tả bạn bè sửa giùm, tranh bìa của bạn già Thân Trọng Minh, design bìa cô cháu gái làm “chùa” cho cậu, lay-out thì bạn Công Khanh mò mẫm. Nhưng quan trọng hơn hết là giấy phép xuất bản, lận đận không ít. Không có bạn Ngân Hà xoay sở thì quyển sách Sài Gòn này sẽ mất hai chữ… “ký ức”.
Vũ Thế Thành