Nước Đức thế kỷ XIX từ một dân tộc thất trận, lạc hậu đã vươn lên thần kỳ bằng ba cuộc cách mạng ngoạn mục nhất trong lịch sử: công nghiệp, giáo dục và khoa học, trở thành người khổng lồ trong lòng châu Âu, có những cống hiến to lớn cho thế giới.
Nước Đức cũng mở ra cho các dân tộc đi sau khả năng có thể trở thành một quốc gia công nghiệp hùng cường ngang bằng với đế chế Anh lâu đời mà con đường tiến hóa lên có thể khác. Các đại biểu Nhật Bản Minh trị trong chuyến thăm Berlin 1873 đã có thêm kinh nghiệm để học hỏi.
Sức bật của dân tộc Đức có nền văn hóa cao, sau khi được cởi trói về chính trị, của lòng ái quốc và những đam mê xem khoa học, văn hóa là những loại tôn giáo thiêng liêng trong đời thường là một cuộc hóa thân thần kỳ rất đáng ngưỡng mộ.