Nguyên Hồng được mệnh danh là nhà văn của “những người khốn khổ”. Ông dành trọn tình cảm sâu sắc cho giới lao động nghèo dưới đáy xã hội. Ngay cả các nhân vật trong truyện thiếu nhi của ông cũng là những em bé, hay con vật đáng thương, những nạn nhân của chế độ, của chiến tranh.
Từ Giang, Chí hay Sẻo Hoa đến đôi chim Hoa Mơ, Mã Lĩnh, đều khiến người đọc rưng rưng cảm động về những gian truân vất vả các nhân vật đã phải vượt qua. Bên cạnh đó, ý chí kiên cường, tình yêu thương thiết tha của các em cũng khiến ta cảm phục và tin tưởng vào một tương lai tươi sáng…
Nhà văn Nguyên Hồng (1918-1982) từng tham gia phong trào Mặt trận Dân chủ, bị Pháp bắt, tham gia Hội Văn hóa Cứu quốc, tham gia Tổng Khởi nghĩa Tháng Tám năm 1945… Thành viên sáng lập Hội Nhà văn Việt Nam (năm1957). Ông là Ủy viên Ban Chấp hành Hội Nhà văn Việt Nam khóa I và II. Ông được trao giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học Nghệ thuật đợt I (1996).
Những tác phẩm chính: Bỉ vỏ– Tiểu thuyết, 1938; Bảy Hựu– Truyện ngắn, 1941; Những ngày thơ ấu – Hồi ký, 1941; Cuộc sống– Tiểu thuyết, 1942; Đàn chim non – Tiểu thuyết, 1943; Hai dòng sữa – Truyện ngắn, 1943; Địa ngục và lò lửa – Truyện ngắn, 1946; Dưới chân Cầu Mây – Truyện thiếu nhi, 1951; Trời xanh– Thơ, 1960; Cửa Biển – Bộ tiểu thuyết, 1967-1976; Bước đường viết văn của tôi – Hồi ký, 1971; Cháu gái người mãi võ họ Hoa – Truyện thiếu nhi, 1972; Một tuổi thơ văn– Hồi ký, 1973; Sông núi quê hương – Thơ 1973; Những nhân vật ấy đã sống với tôi – Hồi ký 1978; Núi rừng Yên Thế tập I – Tiểu thuyết, 1981; Núi rừng Yên Thế tập II – Tiểu thuyết (di cảo), 1993; Nhật ký Nguyên Hồng – (di cảo), 2019.