- Kaizen là hệ thống phát huy trí tuệ con người
- Thu được thành quả lớn từ việc thực hiện những việc nhỏ
Chính lúc gặp khó khăn mới là cơ hội
Phương thức sản xuất Toyota có nói rằng “thắng thua được quyết định bởi số lượng của trí tuệ được đưa ra”.
Nếu chỉ làm những việc giống người khác thì không thể tạo ra năng lực cạnh tranh. Ví dụ, nếu sử dụng cùng loại máy móc để sản xuất cùng một loại sản phẩm với đối thủ, thì không thể nào chiến thắng được. Việc đưa “trí tuệ của con người” vào cách sử dụng máy móc là cần thiết. Cùng một máy móc, nhưng tùy theo cách tùy chỉnh và hàm lượng trí tuệ của con người mà công ty có thể nâng cao sức cạnh tranh đối với công ty khác.
Tôi đột nhiên suy nghĩ không biết từ trước tới giờ, Toyota đã tích lũy được bao nhiêu trí tuệ. Theo số liệu thống kê, có một năm tổng số phương án Kaizen đã được đề xuất là 650.000 phương án. Từ năm 1950, Toyota bắt đầu áp dụng chế độ “đề xuất Kaizen”. Không phải năm nào cũng có số lượng phương án Kaizen lớn như trên, nhưng giả sử mỗi năm có khoảng 500.000 phương án được thực hiện thì trong 60 năm qua, Toyota đã thực hiện khoảng 30 triệu phương án Kaizen.
Đây chính là cơ sở để Toyota trở thành số một thế giới. Mỗi năm Toyota sản xuất 10 triệu xe tại hàng chục quốc gia trên thế giới, tạo ra lợi nhuận trên 2 nghìn tỷ yên.
Có thể nói nguồn gốc tạo ra sự phát triển của Toyota chính là từ 30 triệu phương án Kaizen này. Có thể những phương án Kaizen chỉ là những “trí tuệ nhỏ”, nhưng khi tập hợp được 1 triệu, 2 triệu “trí tuệ nhỏ”, Toyota có thể tạo ra sức mạnh áp đảo hoàn toàn trên phạm vi toàn thế giới. Sự phát triển của Toyota là minh chứng cho điều này.
Khởi nguồn của Kaizen là những “để ý nhỏ”. Nếu một công việc thật khó làm, quá vất vả, quá khó, nhân viên của Toyota sẽ không chịu đựng hay bỏ qua những điều này. Họ suy nghĩ xem có cách nào tốt hơn hay không? Nếu có thì thử làm, thử thay đổi xem thế nào. Ban đầu nhiều trường hợp không có kết quả như mong đợi, nhưng khi đạt được thành quả người thực hiện sẽ vô cùng hạnh phúc. Những ví dụ thành công cũng sẽ trở thành tài sản chung của toàn công ty.
Mỗi dịp đầu xuân, Toyota lại đón thêm nhiều nhân viên mới. Họ vừa rời ghế nhà trường, đặt chân vào xã hội nên chắc chắn sẽ gặp nhiều khó khăn. Nếu họ chỉ vì thế mà chán ghét thì sẽ khó trưởng thành được. Thấy vấn đề mà bỏ qua thì sẽ không thể vượt qua giới hạn bản thân. Điều quan trọng là phải dùng cái đầu để suy nghĩ “làm thế nào để vượt qua được khó khăn?”, “làm thế nào để kaizen vấn đề?”. Trong quá trình tư duy này chắc chắn trí tuệ của con người sẽ được đưa ra. Từng tiến bộ riêng lẻ tuy nhỏ, nhưng đến lúc nhận ra thì bản thân đã tiến bộ rất xa.
Sự tiến bộ của con người là không giới hạn
Những năm gần đây, ngày càng nhiều người trẻ thử sức với sân chơi toàn cầu. Có những tuyển thủ Nhật Bản có mặt trong đội bóng chày chuyên nghiệp Mỹ, có những tuyển thủ đầu quân cho các đội bóng chuyên nghiệp của Italia. Không chỉ thể thao mà cả những lĩnh vực nghệ thuật, học vấn, kinh tế, giới trẻ Nhật Bản cũng đang tạo được những điểm nhấn trên trường quốc tế. Mặc dù Nhật Bản đã và đang tạo nên nhiều thành quả nhưng không có nghĩa ngay từ ban đầu họ đều tiến hành thuận lợi. Ngược lại, họ đã gặp vô vàn những khó khăn. Nếu là vận động viên thể thao, họ có thể bị các báo chí cười chê. Nếu là nhà khoa học thì họ có thể bị cười nhạo về trình độ tiếng Anh…Có người không thể vượt qua những tình huống này, nhưng không ít bạn trẻ suy nghĩ “Đâu là vấn đề, bản thân thiếu điều gì?”, “Phải làm gì để giải quyết vấn đề” và nỗ lực thử làm lại để sửa sai.
Tất cả những điều này chính là Kaizen. Điểm xuất phát của Kaizen là những khó khăn, là vấn đề, là những điều thiếu sót, và mong muốn “làm công việc tốt hơn”. Có lẽ sẽ rất khó để tìm được ngay lời giải cho những vấn đề kể trên. Nếu từ bỏ việc làm thử và sửa chữa cho tới khi tìm ra lời giải thì sẽ chỉ thu được những lời bất mãn. Nếu tiếp tục nỗ lực suy nghĩ đưa ra trí tuệ thì sẽ trở thành “Kaizen”. Và tiếp tục duy trì lâu dài thì sẽ tiến dần tới đỉnh cao của thế giới.
Kaizen của Toyota vốn là hệ thống được sinh ra tại nơi sản xuất nhưng đồng thời Kaizen cũng được xem là hệ thống đào tạo những con người biết suy nghĩ thông qua tạo ra những cơ hội để họ đưa ra trí tuệ. Cuốn sách này sử dụng nhiều ví dụ trong công xưởng sản xuất Toyota, nhưng nếu suy nghĩ ở khía cạnh “phương pháp tư duy” thì cuốn sách này có nhiều kinh nghiệm mà bất kỳ ai, bất kể lĩnh vực nào, thậm chí học sinh tiểu học cũng có thể áp dụng để tạo ra thành quả.
Kaizen là hành vi thay đổi hiện trạng để vượt qua giới hạn. Càng tích lũy những Kaizen nhỏ trong sinh hoạt thường ngày thì càng có sức mạnh lớn. Thành công của Toyota đã minh chứng cho điều này. Sự tiến bộ của con người là không giới hạn. Dù là học sinh sinh viên, dù là nhân viên văn phòng hay là người làm việc tại công xưởng, tôi hy vọng các bạn hãy luôn suy nghĩ “hàng ngày Kaizen, hàng ngày thực hiện” để trở nên mạnh mẽ hơn trong thời đại này.
Thông tin thêm
Các nhân vật thực tế được đề cập trong cuốn sách này đã có những đóng góp lớn cho doanh số bán hàng của công ty. Họ là những người trưởng thành từng bước thông qua việc học hỏi cách đưa ra trí tuệ vào công việc hằng ngày, hiểu được tầm quan trọng của việc tập hợp trí tuệ của nhóm. Thông qua những câu chuyện nhỏ, súc tích này, độc giả sẽ thấy được nhiều bài học quý giá. Đó không chỉ đơn thuần liên quan tới công việc của một hãng xe cụ thể hay những con người cụ thể, mà nhìn rộng hơn, nó còn thể hiện quan niệm sống, thái độ sống của cả một nền văn hóa doanh nghiệp, một đất nước vốn nổi tiếng về tác phong làm việc mẫu mực.