Quá trình văn minh phương Tây vươn tới vị thế thống trị hoàn cầu là một hiện tượng lịch sử đơn lẻ có ý nghĩa quan trọng nhất trong vòng 5 thế kỉ qua.
Bằng cách nào phương Tây vượt qua được những đối thủ phương Đông? Và có phải giờ đây phương Tây không còn ở đỉnh cao quyền lực nữa? Sử gia Niall Ferguson lập luận rằng bắt đầu vào thế kỉ 15, phương Tây đã phát triển sáu khái niệm mới đầy uy lực - cạnh tranh, khoa học, pháp quyền, y học hiện đại, chủ nghĩa tiêu dùng và đạo lý nghề nghiệp - cho phép họ vượt qua tất cả các đối thủ cạnh tranh khác.
Nhưng giờ đây, Ferguson cho thấy phần còn lại của thế giới đã tiếp thu tất cả các khái niệm mà phương Tây từng độc chiếm, trong khi phương Tây lại đang đánh mất niềm tin vào chính mình. Ghi lại sự hưng thịnh và suy tàn của các đế chế cùng với những cuộc va chạm (và giao hòa) của những nền văn minh, Văn Minh Phương Tây Và Phần Còn Lại Của Thế Giới đã đúc kết lại lịch sử thế giới, và đây được coi là cuốn sách xuất sắc nhất của Niall Ferguson.
Câu hỏi chủ đạo mà cuốn sách này đề cập chính là câu hỏi lý thú nhất mà một nhà sử học nghiên cứu về kỷ nguyên hiện đại có thể đặt ra. Tại sao bắt đầu từ khoảng những năm 1500, vài ba quốc gia nhỏ bé miền viễn Tây của liên lục địa Âu-Á lại có thể nổi lên nắm quyền thống trị phần còn lại của thế giới, trong đó có cả những xã hội nằm ở phía đông lục địa Âu-Á vốn đông dân hơn và tinh tế hơn xét về nhiều mặt?