Những Công Trình Nghiên Cứu Về Nghề Làm Tranh Dân Gian Đông Hồ (Bìa Cứng)

Giới thiệu sách Những Công Trình Nghiên Cứu Về Nghề Làm Tranh Dân Gian Đông Hồ (Bìa Cứng)

Làng Đông Hồ (xã Song Hồ, huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc .Ninh) từ lâu đã nổi tiếng với nghề làm tranh dân gian - một nghề thủ công độc đáo mang tính nghệ thuật cao. Theo đánh giá của các nhà nghiên cứu mỹ thuật, nổi bật nhất trong dòng tranh khắc gỗ dân gian ở nước ta, kết tinh nhiều giá trị văn hóa dân tộc, phản ánh sinh động và chân thực cuộc sống vật chất và tinh thần của người nông dân Việt Nam xưa, chính là tranh Đông Hồ. Do vậy, tranh Đông Hồ xứng đáng là đại biểu cho tranh khắc gỗ dân gian Việt Nam trong kho tàng tranh dân gian thế giới.

Đến với tranh Đông Hồ, có thể thấy mọi mặt sinh hoạt của người nông dân, từ lao động sản xuất, đời sống gia đình, đến lễ tết hội hè... đều được khắc họa rõ nét qua các chủ đề như tranh thờ, tranh chúc tụng, tranh lịch sử, tranh truyện, tranh phương ngôn, tranh cảnh vật... Về mặt nghệ thuật, ngoài những giá trị hội họa, trang trí, đồ họa (tạo hình, bố cục, đường nét, màu sắc, hình khối), nét đặc sắc của tranh Đông Hồ chính là bảng màu nguyên chất lấy từ thiên nhiên được đặt trên nền giấy điệp (giấy dó quét điệp) lấp lánh sáng, tạo ra một hiệu quả thẩm mỹ độc đáo. Những tờ tranh gợi cảm như vậy chính là kết quả của quá trình lao động thông minh, tài hoa của nhiều thế hệ nghệ nhân nối tiếp nhau. Trải qua thời gian, việc hoàn thiện kỹ thuật làm tranh Đông Hồ (từ sáng tác mẫu, khắc ván in, bồi giấy, chế tạo màu sắc từ các nguyên liệu sẵn có trong tự nhiên như đen từ than lá tre, vàng hoa hòe, nâu của sỏi...) chứng tỏ khả năng sáng tạo và đôi bàn tay khéo léo của người xưa đã đạt đến một trình độ nghệ thuật và kỹ thuật nhất định, đó là trình độ của những người thợ thủ công lành nghề mang tâm hồn nghệ sỹ.

Với những giá trị đã được khẳng định qua thời gian như vậy, nghề làm tranh Đông Hồ đã trở thành một di sản văn hóa, nhận đượC sự quan tâm nghiên cứu dưới nhiều góc độ khác nhau (mỹ thuật, văn hóa dân gian...), của cả các tác giả trong và ngoài nước. Nhằm phục vụ cho việc tìm hiểu, nghiên cứu và xây dựng hồ sơ Nghề làm tranh dân gian Đông Hồ trình UNESCO đưa vào danh sách Di sản văn hóa phi vật thể cần bảo vệ khẩn cấp, Viện Văn hóa Nghệ thuật quốc gia Việt Nam phối hợp với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Bắc Ninh tiến hành tập hợp và tuyển chọn những công trình nghiên cứu về di sản văn hóa này trong thời gian qua, để xuất bản cuốn sách với nhan đề Những công trình nghiên cứu về nghề làm tranh dân gian Đông Hồ.

Đây là cuốn sách phi lợi nhuận và chỉ được lưu hành nội bộ trong các cơ quan liên quan của Trung ương và tỉnh Bắc Ninh, cũng như hệ thống thư viện của tỉnh này. Với mục đích như vậy, chúng tôi xin phép được sử dụng lại các công trình khoa học đã được xuất bản từ trước tới nay, về nghề làm tranh Đông Hồ. Rất mong nhận được sự đồng ý của các tác giả, chúng tôi xin chân thành cám ơn!

Quá trình tuyển chọn và xuất bản sẽ không tránh khỏi những thiếu sót, nhất là với các tác giả có tác phẩm trong tuyển tập mà chúng tôi chưa liên lạc được trước khi in sách. Do vậy, chúng tôi mong nhận được sự lượng thứ cũng như sự chỉ bảo, góp ý chân thành của tất cả các quý vị cũng như đông đảo bạn đọc gần xa, để những lần tái bản sau cuốn sách sẽ tốt hơn.

Xin chân thành cảm ơn trước!

PGS.TS. Bùi Hoài Sơn
Viện trưởng Viện Văn hóa Nghệ thuật quốc gia Việt Nam