Giáo Dục Mới Tại Việt Nam Thập Niên 1940

Giới thiệu sách Giáo Dục Mới Tại Việt Nam Thập Niên 1940

Chúng ta ngỡ những tư tưởng và việc thực hành giáo dục theo phương pháp Giáo dục Mới (Progressive Education hay Education Nouvelle) chỉ mới du nhập vào Việt Nam cùng quá trình mở cửa và hội nhập kinh tế văn hóa. Nhưng thực ra, Giáo dục Mới dành cho trẻ em Việt đã từng có mặt ở đất nước chúng ta cách đây hơn 70 năm bằng tinh thần canh tân của một nhóm trí thức xuất thân từ phong trào hướng đạo.

Những nhà tiên phong đó, xuất thân từ nhiều giai tầng, thành phần khác nhau trong xã hội, trí thức, doanh nhân, người thực hành giáo dục, giáo viên,... với tinh thần "tự lực khai hóa", tự mình nhận lấy trách nhiệm trong cuộc canh tân văn hóa - giáo dục của đất nước vào thập niên 1940, khi khát vọng độc lập của người Việt Nam dâng cao.

TS. Giáo dục học Nguyễn Thụy Phương (ĐH Paris Descartes, hiện là nghiên cứu viên tại ĐH Geneva – Thụy Sỹ) đã làm một cuộc du hành về miền Bắc thập niên 1940, lần theo bước chân của những nhà giáo tiên phong đưa Giáo dục Mới trên thế giới về quê hương Việt Nam và khám phá ngôi trường mẫu giáo tư thục đầu tiên của người Việt.

Vừa như một biên khảo độc lập đầy chuẩn xác, vừa như một tác phẩm ghi chép du hành xuyên thời gian, đưa người đọc gặp lại những nhà thực hành giáo dục Mới đầy lý tưởng, như vợ chồng Nguyễn Phước Vĩnh Bang – Lê Thị Tuất, bà Nguyễn Thị Khang… và những trí thức, doanh nhân mang tinh thần canh tân văn hóa.

Ngọn lửa “tự lực khai hóa” được nhóm lên với phương pháp giáo dục tiến bộ, đề cao giáo trị con người, khuyến khích sáng tạo và hướng đến một môi trường học tập hạnh phúc tại ngôi trường tư thục đầu tiên – trường Mầm non Bách Thảo.

Thật cảm động khi đọc lại những trang nhật ký của nhà giáo Nguyễn Phước Vĩnh Bang về một môi trường mầm non tư thục mà ông sáng lập vào thập niên 1940: “Nhà trường nhận trẻ nhà giàu cũng như trẻ nhà nghèo, những trẻ khỏe mạnh cứng cáp cũng như những bé ốm yếu, những trẻ sạch sẽ, nhanh nhẹn, thông minh cũng như những em đầy di truyền tai hại, những trẻ đã chịu cuộc đời khổ sở, mất cả lòng tin (…). Nhưng bất luận trẻ nào, nhà trường cũng cố làm cho các trẻ tập cuộc sống hợp đoàn, cố hiểu để trọng luật chung, chung sức trong lúc tập học cũng như lúc chơi đùa, chú ý đến công việc, gắng sức làm cho khéo đẹp với tất cả thông minh, nhẫn nại, bền bỉ và vui vẻ.”

Qua những khám phá đáng ngạc nhiên, cuốn du khảo vi-lịch-sử này gửi đến hiện tại và tương lai một gợi mở đầy nhân văn, một câu hỏi lớn về trách nhiệm và sự nghiêm túc dành cho những vườn ươm con người trong bối cảnh mới.